Δελτίο Τύπου 18/322

Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΝΤ Ολοκληρώνει τη Διαβούλευση του Άρθρου IV με την Ελλάδα

31 Ιουλίου 2018

Στις 27 Ιουλίου 2018, το Διοικητικό Συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) ολοκλήρωσε τη διαβούλευση [1] του Άρθρου IV με την Ελλάδα.

Μετά από μια βαθιά και παρατεταμένη ύφεση, η ανάπτυξη έχει επιστρέψει τελικά στην Ελλάδα. Η μεγάλη προσπάθεια που καταβλήθηκε για μακροοικονομική σταθεροποίηση, για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και για ένα βελτιωμένο εξωτερικό περιβάλλον , συνέβαλε στην αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ το 2017 κατά 1,4 τοις εκατό, η οποία υποβοηθήθηκε και από μια ουσιαστική υποστήριξη από τους Ευρωπαίους εταίρους, που εξασφάλισε μια μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα και αποκατέστησε την πρόσβαση στις αγορές. Παρ’ όλα αυτά, προβλήματα που κληρονομήθηκαν από το παρελθόν εξακολουθούν να υπάρχουν, καθώς η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα και οι ισολογισμοί του ιδιωτικού τομέα παραμένουν προβληματικοί.

Η ανάκαμψη προβλέπεται να ενισχυθεί στο εγγύς μέλλον, και η ανάπτυξη αναμένεται να φτάσει στο 2 τοις εκατό στο τρέχον έτος, και στο 2,4 τοις εκατό το 2019 με μείωση της ανεργίας, καθώς θα κλείνει το παραγωγικό κενό. Ωστόσο, οι εξωτερικοί και εγχώριοι κίνδυνοι παρουσιάζουν αρνητική κλίση λόγω της αργής ανάπτυξης με τους εμπορικούς εταίρους, τις στενότερες παγκόσμιες χρηματοοικονομικές συνθήκες, την περιφερειακή αστάθεια, τον εγχώριο πολιτικό σχεδιασμό, καθώς και λόγω των κινδύνων από τη μεταρρυθμιστική κόπωση. Επί πλέον, σε μακροπρόθεσμη βάση, αναμένεται ότι η γήρανση το πληθυσμού θα επιδράσει αρνητικά στη δυνητική ανάπτυξη αυξάνοντας την ανάγκη να ενισχυθεί η παραγωγικότητα.

Αξιολόγηση του Διοικητικού Συμβουλίου [2]

Οι Εκτελεστικοί Διευθυντές επαίνεσαν τις Ελληνικές αρχές για τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις και τις επιλογές πολιτικής των τελευταίων ετών, οι οποίες εξάλειψαν κατά πολύ τις δημοσιονομικές ανισορροπίες και τα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών, σταθεροποίησαν τον χρηματοοικονομικό τομέα, μείωσαν την ανεργία και αποκατέστησαν την ανάπτυξη. Αυτές οι ουσιαστικές προσπάθειες, σε συνδυασμό με την ευπρόσδεκτη ελάφρυνση του χρέους από τους Ευρωπαίους εταίρους, έθεσαν την Ελλάδα σε πορεία για μια πετυχημένη έξοδο από το πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας τον Αύγουστο του 2018. Αν και η ανάκαμψη βρίσκεται σε εξέλιξη, οι Διευθυντές υπογράμμισαν ότι σημαντικά στοιχεία που κληροδότησε η κρίση και οι κοινωνικές πιέσεις εξακολουθούν να παραμένουν, και ότι οι κίνδυνοι στις προοπτικές συνεχίζουν να παρουσιάζουν αρνητική τάση. Για την αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων, ενθάρρυναν περαιτέρω προσπάθειες για την επανεξισορρόπηση της δημοσιονομικής πολιτικής, την ενίσχυση των ισολογισμών των τραπεζών, και τις μεταρρυθμίσεις στις αγορές των προϊόντων και της εργασίας για την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης για όλους.

Οι Διευθυντές συμφώνησαν ότι, δεδομένης της σημαντικής προσαρμογής μέχρι σήμερα, η Ελλάδα δεν χρειάζεται περαιτέρω δημοσιονομική εξυγίανση, ενώ ταυτόχρονα σημείωσαν ότι η επίτευξη των στόχων για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα επιβαρύνει την ανάπτυξη με υψηλή φορολογία, καθώς και θέτει περιορισμούς στις κοινωνικές και επενδυτικές δαπάνες. Υποστήριξαν τη μετατόπιση προς μια μίξη δημοσιονομικής πολιτικής που είναι πιο φιλική και ενιαία προς την ανάπτυξη, ενώ χαιρέτησαν τη δέσμευση των αρχών για την πλήρη εφαρμογή του προνομοθετημένου δημοσιονομικού πακέτου κατά το 2019 και το 2020. Οι Διευθυντές έκαναν έκκληση για περαιτέρω δημοσιονομική επανεξισορρόπηση ώστε να μειωθεί η άμεση φορολογία και για αύξηση των στοχευμένων κοινωνικών δαπανών για τη στήριξη της ανάπτυξης και τη μείωση της φτώχειας, η οποία παραμένει υψηλή.

Οι Διευθυντές παρότρυναν τις αρχές να επιταχύνουν τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των υψηλών μη εξυπηρετούμενων δανείων και για την αποκατάσταση του δανεισμού. Προς την κατεύθυνση αυτή, ενθάρρυναν τις τράπεζες να αυξήσουν τη χρήση των ενισχυμένων νομοθετικών και κανονιστικών πλαισίων του χρηματοοικονομικού τομέα, τα οποία έχουν δημιουργήσει ένα καλύτερο περιβάλλον για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, συμπεριλαμβάνοντας την ανάπτυξη μιας δευτερογενούς αγοράς για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Ένας αριθμός Διευθυντών ενθάρρυνε επίσης τις αρχές να θέσουν πιο υψηλούς στόχους για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Οι Διευθυντές έκαναν έκκληση για τη δημιουργία κεφαλαιακών αποθεματικών, για περαιτέρω μέτρα ώστε να μετριαστούν οι κίνδυνοι ρευστότητας και χρηματοδότησης, και για πιο ενισχυμένη εσωτερική τραπεζική διακυβέρνηση. Υποστήριξαν μια σταδιακή χαλάρωση στους περιορισμούς συναλλαγών σύμφωνα με τα ορόσημα του οδικού χάρτη, λαμβάνοντας δεόντως υπόψιν τη ρευστότητα των τραπεζών.

Οι Διευθυντές σημείωσαν ότι στο πλαίσιο του περιορισμένου χώρου στη μακροοικονομική πολιτική, χρειάζονται περαιτέρω προσπάθειες διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας, και της κοινωνικής συνοχής. Παρά τη σημαντική πρόοδο, η Ελλάδα, σε σύγκριση με ομόλογες χώρες, συνεχίζει να παρουσιάζει χαμηλότερους δείκτες ανταγωνιστικότητας, και βρίσκεται πιο πίσω στην απελευθέρωση των περισσότερων επαγγελμάτων στον τομέα των υπηρεσιών. Οι Διευθυντές παρότρυναν τις αρχές να βελτιώσουν περαιτέρω το επιχειρηματικό περιβάλλον με στόχο την ενίσχυση του ανταγωνισμού στις αγορές των προϊόντων, καθώς και τη διατήρηση της ευελιξίας στην αγορά εργασίας με μια συνετή πολιτική για τον κατώτατο μισθό και με τη διατήρηση των μεταρρυθμίσεων στις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα βοηθούσαν στην εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και στη διατήρηση της θετικής τάσης στην αποκατάσταση της απασχόλησης.

Οι Διευθυντές υπογράμμισαν τη σημασία των περαιτέρω βελτιώσεων στην αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, κάνοντας μια ειδικότερη αναφορά για τις αδυναμίες στην είσπραξη των φόρων. Επιπρόσθετα με τις προσπάθειες στον τομέα της διαχείρισης των δημοσίων εσόδων, οι Διευθυντές ενθάρρυναν τις αρχές να παράσχουν επαρκή προστασία στους δημόσιους λειτουργούς από νομικές ευθύνες, να εφαρμόσουν το Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς με επικέντρο τη βελτίωση της συλλογής δεδομένων και της διαφάνειας, και να λάβουν μέτρα για τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος. Έδωσαν επίσης έμφαση στην ανάγκη να προστατευθούν όσα έχουν επιτευχθεί στην ποιότητα των επίσημων στατιστικών με την υπεράσπιση της στατιστικής υπηρεσίας ενάντια σε οποιεσδήποτε προσπάθειες υπονόμευσης της αξιοπιστίας της, με την εγγύηση της επαγγελματικής της ανεξαρτησίας, και με την αντιμετώπιση των αδυναμιών που παραμένουν στην υποβολή εκθέσεων.

Οι Διευθυντές χαιρέτισαν τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους που παρείχαν οι Ευρωπαίοι εταίροι, καθώς και τη βελτίωση στη βιωσιμότητα του χρέους σε μεσοπρόθεσμη βάση. Συμφώνησαν ότι αυτή η ελάφρυνση, σε συνδυασμό με ένα μεγάλο ταμειακό αποθεματικό, θα διευκολύνει τη μεσοπρόθεσμη πρόσβαση στις αγορές. Μια μερίδα Διευθυντών θεώρησε ότι, σε μακροπρόθεσμη βάση, αυτά τα μέτρα θα μειώσουν σημαντικά τις μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες. Όμως, πολλοί άλλοι προειδοποίησαν ότι η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα παραμένει αβέβαιη, και τόνισαν την ανάγκη για ρεαλιστικές παραδοχές στους στόχους του πρωτογενούς ισοζυγίου και στις προβλέψεις για την ανάπτυξη. Οι Διευθυντές χαιρέτησαν τη συνεχιζόμενη δέσμευση των Ευρωπαίων εταίρων της Ελλάδας για την υποστήριξη της χώρας στο μέλλον, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω ελάφρυνσης του χρέους, αν χρειαστεί.

Οι Διευθυντές προσβλέπουν στη στενή συνεργασία μεταξύ των αρχών και του Ταμείου μέσα στο πλαίσιο της εποπτείας μετά το πρόγραμμα.